In september had ik de mogelijkheid om als vrijwilliger een week aanwezig te zijn bij het Ionian Dolphin project in Vonitsa, Griekenland. Over deze bijzondere ervaring wil ik in deze blog graag meer vertellen.
More...
Door Corona was het tot het laatste moment spannend of het door kon gaan. De avond voor ik uit Nederland naar Griekenland vertrok veranderde het reisadvies van geel naar oranje… Gelukkig was dit alleen van toepassing op de eilanden en ik zou afreizen naar het vaste land. Maar spannend was het wel.
De eerste paar dagen van mijn vakantie verbleef ik bij mijn vader en Iris. Zij wonen in het plaatsje Sparto op een prachtige locatie direct aan de zee. Zij hebben ook meerdere appartementen in de verhuur. Voor meer informatie moet je zeker een kijkje nemen op hun website: https://irisvillas.gr
Als ik bij hun op visite ben, ben ik altijd vele uren langs de waterkant te vinden om dolfijnen te spotten. Ik vind dolfijnen zo waanzinnig mooie dieren en kan letterlijk uren ernaar kijken. En ik doe ook altijd mijn best om ze zo goed mogelijk op de foto te zetten. Toen ik erachter kwam dat er een dolfijnenproject was in Vonitsa (klein half uurtje bij hun vandaan) wou ik daar dan ook heel graag meer over weten.
Ionian Dolphin project
Het Ionian Dolphin project in Vonitsa bestudeert Dolfijnen en andere zeezoogdieren in de Ionische zee en in de Ambracische Golf, dit is een baai in de Ionische zee. Ze brengen de populatie in kaart door middel van foto identificatie. Maar ze bestuderen ook de mogelijke bedreigingen van het lokale ecosysteem. En ze willen met het project ook zorgen voor meer publieke bewustwording.
Gedurende het zomerseizoen bieden ze gedurende een aantal maanden de kans aan een aantal vrijwilligers om een week lang onderdeel uit te maken van het onderzoeksproject. In de week van 13 t/m 19 september was ik een van die vrijwilligers.
Zondagmiddag was het meeting punt bij een café in de haven. Daarvandaan was het een klein stukje lopen naar het appartement waar we die week zouden verblijven. Er is plek voor maximaal 5 vrijwilligers, maar deze week waren we met zijn drieën, ik samen met een Duitse man en vrouw. Zondagavond kregen we gelijk een korte uitleg over het project en over wat er van ons verwacht werd.
De eerste boot tocht
De volgende ochtend was het vroeg op en vervolgens na een lekker ontbijt + temperatuurcheck (ivm Corona) op pad met de boot. Het verbaasde mij iedere dag weer dat mijn temperatuur zo laag was ondanks de bloedhitte. Gelukkig dus geen verhoging in temperatuur en daardoor naar verwachting Corona vrij.
Het was al vroeg lekker warm weer die dag en vanaf het moment dat we vertrokken uit de haven hadden we een taak en dat was het spotten van een of meerdere dolfijnen, op het moment dat iemand iets zag moest hij of zij heel hard roepen hoe veel meter hij iets zag en waar. Om dat laatste te bepalen moest je de uren van de klok aanhouden, dus bijvoorbeeld 12 uur was voor de boot, 6 uur was de achterkant, 3 uur rechts van de boot en 9 uur links, enz. Dus als iemand een dolfijn zag moesten we bijvoorbeeld heel hard roepen “2 o’clock 200 metres.”
Het duurde even maar na een tijdje had ik de eer om de eerste dolfijn van die dag te spotten. Een getraind oog zullen we maar zeggen. Vervolgens gingen we op die groep af. En volgden we die dolfijnen even. Dit was om ze allemaal goed op de foto te krijgen. De manier waarop iedere dolfijn namelijk te herkennen is, is door zijn rugvin.
De rugvin van iedere dolfijn is uniek, doordat hij met andere dolfijnen speelt en vecht krijgt hij een uniek littekenpatroon en er ontstaan ook verschillende deuken en butsen in de vin, hele jonge dolfijnen zijn daardoor iets moeilijker te identificeren dan anderen. Maar doordat jongen de eerste jaren van hun moeder naast hun moeder kunnen ze op die manier nog geïdentificeerd worden.
Nadat we een tijdje bij deze groep hadden doorgebracht voeren we weer verder en deze ochtend kwamen we echt heel veel dolfijnen tegen, op een gegeven moment zaten er zoveel dolfijnen om ons heen dat het bijna niet meer te doen was waar ze allemaal zaten.
Het doel van de vrijwilligers op de boot was dus het spotten van de dolfijnen en continu aangeven waar je ze zag. Zo kon degene die de boot bestuurde en ook tegelijkertijd foto’s nam beslissen A welke kant hij op moest varen en B waar hij zijn camera naartoe moest richten. Want als hij links aan het kijken was naar een dolfijn op 50 meter afstand van de boor terwijl er links een zwom op 20 meter afstand dan zou hij die missen, als niet iedereen continu in zijn of haar kwadrant van de boot aan het opletten was.
Het was dus niet alleen een dolfijnen spot toer, maar het was echt de bedoeling om goed op te letten. Toen op een gegeven moment echt aan alle kanten de dolfijnen om ons heen zwommen mocht ik ook even mijn camera tevoorschijn halen en wat foto’s maken.
Joan, de project manager van het project in Griekenland en een van onze 2 begeleiders gedurende de week gaf aan dat we echt buitengewoon veel dolfijnen hadden gezien die dag. Het was dus echt een hele goede dag. Vervolgens hebben we ’s middags een lekkere lunch gehad in het appartement wat tegelijkertijd ook het research center was. Na nog wat eigen tijd konden we aan de slag met het uitzoeken van de gemaakte foto’s.
Dolfijnen herkennen
Om de dolfijnen te kunnen identificeren begonnen we door eerst een selectie te maken per dolfijn. Dus we maakten een mapje aan die noemden we dolfijn 1 en vervolgens moesten we alle foto’s van die ene dolfijn, zowel van links als van recht in die map doen en dat tot we alle dolfijnen van die dag hadden gehad en ze allemaal een apart mapje hadden.
Vervolgens moesten we de foto’s zo croppen tot echt alleen het zichtbare deel van de dolfijn in de foto zichtbaar was, zonder ruimte eromheen. En daarna kwam het lastige deel en dat was aan de hand van de database ieder dier proberen te matchen. In die database staat ieder dier zowel links als rechtsom op de foto en deze foto’s worden up to date te houden door regelmatig een nieuwe foto van de betreffende dolfijn erin te zetten. Want doordat de dolfijnen zoveel interactie met elkaar hebben veranderen de vinnen door de jaren heen. Dus een dier waar alleen een foto van is van 3 jaar geleden, kan er nu heel anders uit zien.
Het was dus heel belangrijk om heel goed te kijken naar de foto’s. Waar zit precies een herkenbaar litteken en waar zijn de happen precies uit de vinnen en dat dan vergelijken met ongeveer 150 dolfijnen. Er waren verschillende mapjes waar uit gekozen kon worden: Vinnen die zwaar gemerkt zijn, middelmatig gemerkt en bijna niet gemerkt.
Iedere dolfijn heeft ook zijn eigen nummer en wanneer een dolfijn een jong krijgt wordt deze altijd Son of …. genoemd. Dus ongeacht het geslacht van het jong, want dat is aan de hand van de vin niet te bepalen. Alleen als een dolfijn helemaal in de lucht springt zou je het geslacht in theorie kunnen zien. Maar van lang niet al de dolfijnen is zo’n foto beschikbaar. Het is dan ook niet van ieder dier bekend of het een mannetje of een vrouwtje is. Pas op het moment dat ze een jong krijgen is het duidelijk dat het om een vrouwtje gaat.
Dolfijnen weetjes
Leuke feitjes m.b.t. de tuimelaar dolfijn:
Bovendien zijn het geen vaste groepen dolfijnen in de Ambracische Golf. In totaal leven er ongeveer 150 dieren (allemaal tuimelaars), maar ze blijven niet constant in dezelfde subgroep bij elkaar. Alleen moeder en jong blijven de eerste levensjaren van het jong samen, maar de volwassen dieren wisselen van “groep”. Dus de samenstelling waarin de dolfijnen samen te zien zijn verandert continu. Ze jagen wel degelijk ook in groepen samen, maar het zou dus zomaar kunnen dat individuen die de ene week samen zijn gespot, een week later beiden in een andere groep meezwemmen.
De tweede boot tocht
Op dinsdag was het weer vroeg op en ook deze dag hadden we weer veel geluk met de dolfijnen, we hadden deze dag op een gegeven moment ook een hele groep die een aantal keer tegelijkertijd omhoog sprong uit het water, helaas was ik telkens net te laat met foto’s maken tijdens deze jumps, maar het was echt waanzinnig gaaf om te zien.
Einde van de middag konden we achter de computer weer aan de slag met het selecteren en matchen van dolfijnenvinnen met die uit de database. Daarna kregen we slecht nieuws… Er was een orkaan op komst, begin van de week was deze nog niet voorspelt, maar deze orkaan zorgde ervoor dat we helaas de rest van de week niet meer het water op konden wegens te harde wind, we hebben er samen nog wel het beste van gemaakt door nog wat roadtrips te maken naar stranden en stadjes in de buurt. Maar we hadden natuurlijk liever op pad te gaan om dolfijnen te spotten. Helaas mocht dat niet zo zijn.
Ik heb deze week wel ontzettend veel respect gekregen voor Joan en Carmen die iedere dag vol enthousiasme met ons op pad gingen en ons heel veel over het gedrag van dolfijnen hebben geleerd. Het moet ongetwijfeld pittig zijn om week in, week uit zo intensief met een nieuwe groep op te moeten trekken. Maar ontzettend goed dat zij dit doen, want ik denk dat we er alles aan moeten doen om deze prachtige dieren te beschermen.
Ook vrijwilliger worden?
Ik wil zeker nog een keer een week deelnemen aan dit programma en voor iedereen die enthousiast is geworden, de nieuwe data voor komend jaar zullen snel bekend gemaakt worden via de website: https://www.ioniandolphinproject.org/
Ondanks dat het een vrijwilligersproject is, is het niet gratis. Je betaald voor je kost en inwoning en doordat ze voor deze opzet hebben gekozen kan het project gefinancierd worden. Je investering voor deelname is dan ook een gift aan het fonds en in mijn ogen meer dan dubbel en dwars het geld waard.